Cynk odgrywa bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu systemu odpornościowego, ale nie jest to jego jedyna rola w ludzkim organizmie. To minerał niezbędny dla naszego życia i zdrowia, obecny niemal we wszystkich tkankach organizmu i pełniący wiele istotnych funkcji.
Cynk jest silnym przeciwutleniaczem, który chroni komórki przed szkodliwą aktywnością wolnych rodników, poza tym uczestniczy w przemianach białek, tłuszczów i węglowodanów, wpływa na działanie enzymów i hormonów, przyczynia się też do prawidłowej syntezy DNA.
Właściwości i znaczenie cynku:
Cynk jest niezbędny, by mieć dobrą odporność
Cynk jest pierwiastkiem o kluczowym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego: jony cynku odgrywają istotną rolę w przepływie informacji między komórkami układu odpornościowego. Cynk aktywuje wydzielany przez grasicę hormon tymulinę, która stymuluje produkcję limfocytów T, czyli komórek układu odpornościowego odpowiedzialnych za obronę przed patogenami. Badania naukowe wyraźnie pokazują, że niedobory cynku powodują upośledzenie odporności i zwiększoną podatność na zakażenia.
O tym, jak możesz wzmocnić odporność przeczytasz TUTAJ
Cynk hamuje i zmniejsza stany zapalne
Cynk zmienia sposób, w jaki układ odpornościowy reaguje na stymulację. Z badań wynika, że przy niedoborze cynku komórki układu immunologicznego mają kłopot z regulacją produkcji interleukiny 6 – ważnej w procesach zapalnych. W efekcie komórki kontrolujące zapalenie nie radzą sobie w tej roli, a stan zapalny się przedłuża. Wykazano, że u osób starszych – u których często występują niedobry cynku – suplementacja tego pierwiastka zatrzymywała stany zapalne, obniżając poziom cytokin prozapalnych i innych markerów stanu zapalnego. Cynk skutecznie zmniejsza też stany zapalne towarzyszące takim chorobom jak zespół jelita drażliwego, trądzik czy astma.
Cynk zapobiega wielu chorobom
Stres oksydacyjny, który jest skutkiem złej diety, niezdrowego stylu życia i zanieczyszczenia środowiska, może prowadzić do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych, m.in. miażdżycy, zawałów serca, udarów mózgu, nowotworów czy chorób neurodegeneracyjnch, takich jak choroba Parkinsona czy Alzheimera. Cynk jest natomiast pierwiastkiem, który pełni istotną rolę antyoksydacyjną – dzięki obecności w dysmutazie ponadtlenkowej, czyli w kluczowym enzymie bariery antyoksydacyjnej organizmu. Cynk pomaga więc w ochronie przed stresem oksydacyjnym i jego skutkami, m.in. zmniejszając ryzyko chorób cywilizacyjnych.
Cynk pomaga na przeziębienie i objawy grypopodobne
Liczne badania potwierdziły, że cynk skutecznie zwalcza wirusy wywołujące infekcje dróg oddechowych – ogranicza ich wnikanie do śluzówki nosa, a także hamuje ich namnażanie się, gdy dostaną się już do organizmu. Stosowanie tabletek do ssania z cynkiem (co najmniej 75 mg cynku dziennie) skraca czas trwania dolegliwości (nieżyt nosa, ból gardła, podwyższona temperatura), pod warunkiem że zacznie się to robić w ciągu 24 godzin od pojawienia się pierwszych objawów przeziębienia.
Cynk wzmacnia wzrok, słuch i smak
- Cynk jest niezbędny do prawidłowego działania narządu wzroku, ponieważ reguluje gospodarkę witaminą A.
- Odgrywa też istotną rolę w procesach odczuwania smaku i węchu, gdyż jest kofaktorem (katalizatorem) gustyny – białka znajdującego się w receptorach smakowych, warunkującego prawidłową czynność kubków smakowych.
- Cynk działa też ochronnie na narząd słuchu – jego suplementacja u dzieci zmniejsza częstość występowania zapalenia ucha środkowego. Z kolei suplementacja cynku u osób z szumami usznymi zmniejszyła intensywność tych szumów aż u 82% uczestników badania.
Cynk poprawia męską płodność
Cynk w dużych ilościach występuje w jądrach i prostacie, wzmacniając spermatogenezę, czyli proces wytwarzania plemników – dzięki cynkowi jest ich więcej i są bardziej ruchliwe. Dodatkowo cynk uczestniczy w syntezie testosteronu, przyczyniając się do zwiększenia męskiego libido, a także sprawności seksualnej. Z badań wynika, że suplementacja cynku u mężczyzn z niskim poziomem testosteronu skutkuje jego podwyższeniem i zwiększeniem liczby plemników. Wzrost poziomu testosteronu prowadzi również do poprawy sprawności seksualnej u mężczyzn z zaburzeniami erekcji.
Cynk korzystnie wpływa na skórę i włosy
Pierwiastka tego potrzebujemy również do utrzymania w dobrej kondycji skóry i włosów, wpływa on bowiem korzystnie na metabolizm kolagenu, który odpowiada za wzrost włosów, paznokci i regenerację tkanek. Niedobór cynku ma fatalne skutki: skóra jest sucha i starzeje się w szybkim tempie, co objawia się pojawianiem się zmarszczek, fałdów skórnych i rozstępów; obserwuje się też łamliwość paznokci, a także łamliwość, suchość i wypadanie włosów.
Cynk przyspiesza gojenie się ran i leczenie chorób skóry
- Udowodniono, że stosowanie cynku skraca czas gojenia się tkanek u osób po operacjach chirurgicznych i oparzeniach.
- Jest też korzystne w wielu chorobach i dolegliwościach skórnych, np. trądziku pospolitym czy różowatym.
- Cynk uczestniczy w wytwarzaniu substancji regulujących m.in. funkcje wydzielnicze skóry, odpowiedzialne za ilość wytwarzanego sebum – preparaty na jego bazie ułatwiają oczyszczanie skóry z nagromadzonego łoju, przywracają jej naturalne pH, ściągają nadmiernie rozszerzone pory, zmniejszają skłonność skóry do powstawania zaskórników.
- Cynk skutecznie wspiera także leczenie niektórych chorób skóry o podłożu zapalnym, takich jak łuszczyca i egzema – prawdopodobnie ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające.
Kosmetyki z cynkiem działają na skórę ochronnie i ściągająco
Cynk to już od czasów starożytnych ważny składnik maści i kremów. Obecny w nich tlenek cynku wykazuje dwojakie działanie na skórę: ściągające oraz ochronne. Mikroelement ten jest wykorzystywany przede wszystkim do produkcji:
- kosmetyków do opalania – chroniących przed promieniami UV,
- a także preparatów przeznaczonych do łagodzenia stanów zapalnych skóry, np. w pieluszkowym zapaleniu skóry u niemowląt.
