Święta to czas, gdy na stoły trafiają pyszności, którym trudno się oprzeć, często też dania, które jemy tylko raz w roku. Trudno wtedy myśleć o diecie i często kończy się tym, że jemy za dużo, co niestety nie jest dobre dla wątroby. Jak nie odmawiać sobie świątecznych przysmaków, ale jednocześnie nie obciążać wątroby?
O zdrowie wątroby powinniśmy dbać przez cały rok, a święta to szczególny czas, gdy chcemy spróbować wszystkiego i trudno jest sobie odmawiać. Niestety świąteczne dania bywają bogate w tłuszcz i węglowodany proste, co w połączeniu z alkoholem i brakiem ruchu jest przepisem na katastrofę. Objawy przeciążonej wątroby, takie jak uczucie pełności, wzdęcia, nudności i zaburzenia trawienia, świadczą o tym, że wątroba nie może sobie poradzić z przetworzeniem wszystkiego, co zjedliśmy.
Świąteczne przejedzenie pod kontrolą
W ostatnim czasie świętowanie, mimo że wraz z Wigilią święta trwają tylko trzy dni, rozciąga się nawet na kilka tygodni. W sklepach już od połowy listopada kuszą świąteczne słodycze, a od początku grudnia zaczynają się świąteczne spotkania w pracy i w gronie znajomych. A po świętach? Sylwester i Nowy Rok, czyli kolejne okazje sprzyjające niezbyt zdrowym, często obfitującym w tłuszcze i cukry proste daniom, a także nadmiernemu spożyciu alkoholu.
Dlatego warto ograniczyć świętowanie do tych kilku rzeczywiście świątecznych dni, a przez resztę czasu trzymać zbilansowaną dietę. Podczas świąt natomiast jedzmy mniejsze porcje (zwłaszcza, jeśli chcemy spróbować każdej potrawy), dokładnie przeżuwajmy każdy kęs i róbmy przerwy, unikając wielogodzinnego przesiadywania przy stole.
Zdrowy jadłospis dla wątroby
Zdrowa dieta to fundament dobrego funkcjonowania wątroby. W dniach poprzedzających święta ograniczmy spożycie tłuszczów nasyconych, dań smażonych i wędzonych oraz niezdrowych przekąsek. Zamiast tego skupmy się na warzywach, owocach, pełnoziarnistych produktach zbożowych oraz źródłach białka, takich jak warzywa strączkowe, kurczak czy ryby. Zwróćmy uwagę zwłaszcza na grejpfruty, brokuły i brukselkę, zawierające składniki odżywcze, które wspierają zdrowie wątroby. Do zdrowej diety wróćmy od razu po świętach. Ważna jest także regularność posiłków, niewielkie porcje i niepodjadanie przed snem.
Składniki dobre dla wątroby
Warto zadbać szczególnie o obecność w diecie składników, które wspomagają pracę wątroby i jej regenerację. Zanim sięgniemy po leki, w pierwszej kolejności warto wykorzystać naturalne zioła, przyprawy i oparte na nich suplementy. Pamiętajmy, że każdy lek musi być przetworzony przez naczynia wątroby, a więc ją obciąża. Oczywiście zawsze przede wszystkim kierujmy się zaleceniami lekarza – przy występujących schorzeniach wątroby nie rezygnujmy z lekarstw.
Antyoksydanty – zaleca się je w stanach zapalnych wątroby, zwłaszcza wtedy, gdy pojawia się ryzyko stresu oksydacyjnego, przy nadwadze i nadmiernym spożyciu alkoholu. Przeciwutleniacze mogą pomóc ochronić wątrobę, jeśli zacznie się je spożywać odpowiednio wcześnie. Najlepsze źródła przeciwutleniaczy to te naturalne: polifenole zawarte w szpinaku, soi, brokułach, karczochach, rzodkiewce, czosnku, cebuli, czerwonych owocach, jabłkach, grejpfrutach, herbacie, kawie, czerwonym winie.
Fitosterole – szczególny rodzaj antyoksydantów nazywanych cholesterolem świata roślinnego. Mają bardzo pozytywne działanie zwłaszcza przy nadmiernym poziomie cholesterolu, ponieważ współzawodnicząc z nim podczas procesu przyswajania, obniżają jego poziom. Fitosterole znajdziemy w olejach roślinnych, orzechach włoskich, laskowych, a także kurkumie.
Kurkuma – ma działanie przeciwzapalne, jest bogata w polifenole, obniża poziom cholesterolu oraz trójglicerydów. Chroni komórki wątroby przed zwłóknieniem, zapobiega nadmiernemu gromadzeniu tłuszczu. Ponadto zmniejsza agregację płytek krwi, przez co przeciwdziała miażdżycy oraz zakrzepicy.
Czosnek – wpływa na produkcję „dobrego” cholesterolu przez wątrobę i jednocześnie redukuje poziom tego „złego”, chroniąc przed zawałem serca czy udarem. Rozszerza naczynia krwionośne, obniżając ciśnienie. Utrzymuje prawidłową pracę wątroby. Poza tym wzmacnia odporność.
Mniszek pospolity – zawiera związki oczyszczające wątrobę, obniżające poziom cholesterolu, zapobiegające skokom poziomu cukru we krwi.
Mięta – działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Usprawnia proces trawienia, wspomaga pracę wątroby, zapobiega skurczom i łagodzi podrażnienie jelit.
Co jeszcze lubi wątroba:
- Nawadnianie – picie odpowiedniej ilości wody jest kluczowe dla utrzymania zdrowia, w tym wątroby. Woda pomaga w eliminacji toksyn z organizmu, co z kolei korzystnie wpływa na pracę wątroby. Unikajmy napojów gazowanych oraz słodzonych, a postawmy na wodę, herbatę ziołową czy świeżo wyciskane soki.
- Ograniczenie alkoholu – alkohol negatywnie wpływa na zdrowie wątroby, dlatego warto ograniczyć jego spożycie. Szczególnie w okresie przygotowań do świąt, zrezygnujmy z alkoholu, aby dać wątrobie czas na regenerację.
- Aktywność fizyczną – regularna aktywność fizyczna wspiera ogólną kondycję organizmu, a także przyczynia się do zdrowego funkcjonowania wątroby. Regularnie znajdujmy czas na spacery, jogging, pływanie lub inne formy ruchu, które sprawią, że wątroba nie będzie aż tak obciążona. Nie rezygnujmy z aktywności także w dni świąteczne – dobrym pomysłem jest spacer z rodziną po świątecznym obiedzie, wyjście na łyżwy czy nordic walking w lesie.
