Współczesne życie jest bardzo intensywne, tempo, chaos i stres są naszymi nieodłącznymi towarzyszami. Niestety gdy ciągle jesteśmy w pośpiechu i przeżywamy silne, negatywne emocje, jest to szkodliwe dla naszej psychiki. Jak możemy uchronić się przed skutkami stresu i zadbać o swój układ nerwowy, aby cieszyć się dobrą formą psychiczną? Psycholodzy są zgodni – kluczem jest balans emocjonalny, czyli dążenie do wewnętrznej równowagi i spokoju.
Co niszczy naszą psychikę:
Przewlekły stres
To największy wróg naszego psychicznego dobrostanu, sprawca wyczerpania i emocjonalnego debetu. Przewlekły stres powoduje liczne zaburzenia w sferze psychiki – wybuchy agresji, stany lękowe, kłopoty ze snem. Może być też przyczyną chorób somatycznych, gdyż podstępnie osłabia układ odpornościowy i prowadzi do wyczerpania organizmu. Badania wskazują, że stres w nadmiarze wyzwala lub zaostrza objawy chorób autoimmunologicznych (np. Hashimoto), a osoby zestresowane są bardziej narażone na nowotwory. Nic więc dziwnego, że stres nazywamy jest przez lekarzy cichym zabójcą. Nie lekceważmy jego negatywnego wpływu na nasze życie.
Szybkie tempo życia
Otacza nas coraz więcej nowych technologii, zwiększyła się ilość informacji, które trzeba przyswoić, wzrosło też tempo, w jakim trzeba to zrobić. Wszystko to zmusza naszą psychikę do życia na wysokich obrotach, a ceną, jaką za to płacimy, jest depresja i zaburzenia osobowości (pojawia się ich coraz więcej i mają one ścisły związek ze współczesną cywilizacją). Psycholodzy twierdzą, że same zmiany nie są tak złe dla naszej psychiki, groźniejsze jest ich tempo. Nie wytrzymujemy szybkiego tempa życia, bo nasze procesy adaptacyjne są podobne jak w przyrodzie – wymagają czasu (kiedyś trzeba było kilku pokoleń, żeby ludzie coś zmienili w swoim życiu!).
Dlatego tak ważne jest byśmy zwolnili tempo życia, mniej się spieszyli i mniej narażali na stres. Dzięki temu zatroszczymy się o swoją psychikę i balans emocjonalny, a także będziemy bardziej cieszyć się życiem.
Co to jest równowaga emocjonalna?
To odczuwanie wewnętrznego spokoju i swojej psychicznej siły. Równowagę emocjonalną osiągamy, gdy:
- żyjemy w harmonii – w naszym życiu jest czas na pracę, obowiązki, rodzinę, przyjaciół i odpoczynek,
- rozumiemy własne zachowania,
- mamy dobre relacje z innymi,
- prawidłowo rozpoznajemy przeżywane emocje, umiemy je nazwać i opisać,
- radzimy sobie ze stresami i emocjami,
- w sytuacji nadmiernego napięcia umiemy się uspokoić i zrelaksować.
Jak zapanować nad stresem i negatywnymi emocjami?
Stresu nie unikniemy, ale możemy nauczyć się nad nim panować i rozładowywać go na bieżąco, by nie kumulował się w organizmie. Są na to dziesiątki sposobów, niektóre pomagają doraźnie, inne można stosować zapobiegawczo.
Aby zmniejszyć napięcie nerwowe:
Kontroluj oddech – poziom stresu znacznie spada pod wpływem oddychania przeponowego – głębokich spokojnych oddechów, w których porusza się przede wszystkim brzuch.
Wygadaj się – rozmowa z bliską osobą łagodzi skutki długotrwałego stresu, pomaga w rozładowaniu stresu krótkotrwałego, czasem wystarczy, że ktoś po prostu życzliwie nas wysłucha. Wygadanie się, zwierzanie się, opisywanie trudnych zdarzeń redukuje napięcie i ma dobroczynną moc dla naszego stanu psychicznego. Daje możliwość ujrzenia problemu z nowej perspektywy, oswojenia się z nim i pogodzenia.
Przytul zwierzaka – zwierzęta mają terapeutyczna moc! Kontakt z nimi działa kojąco na nasze samopoczucie, wspomaga wydzielanie endorfin i obniża poziom stresu. Niezwykle istotny jest tutaj dotyk: głaskanie, przytulanie zwierzęcia, jego ciepło, czasem dźwięki, które wydaje. Niekiedy wystarcza samo patrzenie na pływające w akwarium rybki.
Więcej o tym, jak poradzić sobie ze stresem przeczytasz TUTAJ.
Preparaty wspierające balans emocjonalny
Są takie sytuacje i chwile w naszym życiu, że techniki relaksacyjne nie wystarczają, byśmy poczuli się spokojni i odprężeni. Kiedy znajdujemy się pod presją wyniku (egzaminy), przeżywamy życiowe dramaty (rozpad związku, utrata pracy, śmierć bliskiej osoby), to oczywiste, że dopadają nas gwałtowne, silne emocje – złość, wściekłość, rozpacz, lęk. Ważne, by nie dać się im pokonać.
Pomocne będą preparaty (leki i suplementy diety) o działaniu wyciszającym i uspokajającym. Warto wybierać te, które zawierają naturalne składniki wspomagające pracę układu nerwowego: zioła, adaptogeny oraz witaminy i minerały, na których utratę organizm jest narażony, gdy prowadzimy stresujący tryb życia. Suplementy diety uzupełniające niedobory ważnych składników odżywczych przyniosą odprężenie, ulgę, będą też dobrze tolerowane przez organizm.
Ważne składniki redukujące stres i zmęczenie to:
- witaminy z grupy B, wspomagają układ nerwowy, uspokajają, redukują zmęczenie, wspierają też pamięć i koncentrację,
- magnez, wspomaga koncentrację łagodzi stres i napięcie,
- melisa, odpręża i ułatwia zasypianie,
- kwasy Omega 3, szczególnie istotne są kwasy EPA i DHA, które chronią przed zaburzeniami natury psychicznej.
Jak znaleźć w życiu wewnętrzny spokój?
Ogranicz korzystanie z telefonu
Ciągle śledzenie informacji i bycie w gotowości jest stresujące. Przeglądanie smartfona wywołuje kaskadę reakcji, które pobudzają, dają uczucie podekscytowania, ale też psychicznego zmęczenia. Spróbuj ograniczyć czas spędzany z telefonem, np.:
- Kup zwykły budzik – dzięki temu nie będziesz sięgać po telefon tuż przed snem i zaraz po przebudzeniu.
- Ustal z rodziną, że w jednym pomieszczeniu( kuchnia, salon) czy w jakiś konkretnych sytuacjach (np. obiad, oglądanie filmów) nie korzystacie z komórek.
Trenuj uważność
Mindfulness to celowe, świadome kierowanie swojej uwagi na to, czego doznaje się w danej chwili, tu i teraz, bez wybiegania myślami w przyszłości i bez wracania do przeszłości. Dzięki treningowi uważności można osiągnąć równowagę emocjonalną, nauczyć się sztuki koncentracji oraz wypracować w sobie umiejętność uspokajania się, kiedy pojawia się lęk lub zdenerwowanie. Trening uważności uczy też czerpania energii z życia i cieszenia się z prostych rzeczy, jakie przynosi ze sobą każda chwila. Medytacja minfulness odbywa się zwykle w pozycji siedzącej, z zamkniętymi oczami i polega na skupianiu uwagi na oddechach i towarzyszącym im ruchach brzucha.
Dbaj o dietę
Dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości witamin i minerałów to jeden z warunków zachowania dobrej formy psychicznej. Najbardziej istotne dla dobrego samopoczucia są witaminy z grupy B, z jednej strony zmniejszają wahania nastroju i podatność na stres, z drugiej poprawiają koncentrację i procesy myślowe. Zwłaszcza witamina B6 jest niezbędna do wytwarzania ważnych przekaźników, dopaminy i serotoniny, mających wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i równowagę psychiczną. Jej niedobór objawia się nerwowością, zmęczeniem, pogorszeniem samopoczucia, może przyczynić się do rozwoju depresji. Bogatym źródłem witamin z grupy B są drożdże, wątroba wołowa i wieprzowa, rośliny strączkowe (soja, fasola, groch), nabiał, jaja, banany, szpinak.
Ogromny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i naszej kondycji psychicznej mają też nienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza Omega 3. Badania wskazują, że osoby, których dieta jest bogata w kwasy Omega 3, rzadziej odczuwają niepokój czy zapadają na depresję. Gdzie je znajdziemy? Przede wszystkim w rybach (makreli, sardynkach, śledziach), oleju lnianym i rzepakowym. Jeśli z dietą nie dostarczamy wystarczającej ilości DHA i EPA, zalecana jest suplementacja.
Dlaczego witaminy z grupy B są niezbędne dla organizmu przeczytasz TUTAJ.
Działaj po kolei
Często przyczyną rosnącego napięcia jest robienie kilkanaście rzeczy na raz, by nie zmarnować czasu. Efekt jednoczesnego działania na wielu frontach jest jednak taki, że wydajność maleje a poziom stresu wzrasta. Przerywamy bowiem jedną rzecz na rzecz drugiej, potem do niej wracamy, a to wiąże się z kolejnymi minutami do wdrożenia się. Przeskakując pomiędzy zadaniami, gubimy też koncentrację.
Jeśli przytłacza Cię i stresuje nadmiar obowiązków, spróbuj wpisać je w harmonogram. Multitasking, czyli wykonywanie kilku zadań w jednym czasie, to zła metoda. Lepiej podzielić obowiązki na konkretne, pojedyncze zadania i stopniowo wykreślać je z listy – psycholodzy twierdzą, że przynosi to ulgę i wiarę w szybkie zakończenie kolejnych spraw. Tworzenie takiej listy pozwala też lepiej oszacować, co mamy do zrobienia.
Stay in a good mood!
Bibliografia:
- Claire M. Wheeler: Pokonaj stres. 10 sprawdzonych metod, GWP, Sopot 2016
- Anders Hansen: Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o swój mózg w dobie nowych technologii, Znak
