Suplementacja witaminy D po wakacjach

Receptory witaminy D są obecne niemal we wszystkich tkankach i narządach ludzkiego organizmu – a to oznacza, że jej rola jest większa niż sądzono przed laty. Dziś już wiadomo, że witamina D nie jest potrzebna tylko dzieciom, i nie tylko po to, by zapobiec u nich rozwojowi krzywicy.

To witamina niezbędna ludzkiemu organizmowi przez całe życie. Przede wszystkim odgrywa istotną rolę w mineralizacji kości. To jej zasługą są mocne kości i zdrowe zęby. Badania naukowe wykazały też, że witamina D poprzez pobudzanie limfocytów T, czyli krwinek białych, podnosi sprawność systemu immunologicznego. Wzmacnianie układu odpornościowego to jedna z najważniejszych funkcji witaminy D. Działa też stymulująco na wydzielanie insuliny – utrzymuje prawidłowe stężenie glukozy we krwi, przez co może chronić przed cukrzycą typu 2. Ma również korzystny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego.

Więcej o znaczeniu witaminy D dla naszego zdrowia przeczytasz TUTAJ

Objawy i skutki niedoboru witaminy D

Źródła witaminy D

1. Wraz z pożywieniem dostarczamy organizmowi najwyżej 20 % potrzebnej mu witaminy D. W żywności pochodzenia roślinnego występuje ona w grzybach oraz w śladowych ilościach w olejach roślinnych i produktach zbożowych. Największe ilości witaminy D znajdują się w tłustych rybach, tranie, wątróbce, przetworach mlecznych. Jej przyswajanie z pożywienia zwiększa obecność tłuszczu, wapnia, witamin A, C i E.
2. Około 80 proc. dobowego zapotrzebowania na witaminę D pochodzi z syntezy w skórze. Proces ten jest zależny od ekspozycji na słońce, w szczególności od promieniowania UVB. W przypadku braku ekspozycji skóry na promienie słoneczne zostaje zahamowany proces wytwarzania witaminy D w skórze i zachodzi potrzeba dodatkowego dostarczania tej witaminy.
3. Tak się właśnie dzieje w naszej strefie klimatycznej – warunki nie są korzystne dla syntezy witaminy D, bo przez większą część roku nasłonecznienie nie jest wystarczające. W związku z tym konieczna jest suplementacja tego związku za pomocą dobrego preparatu. Należy  o tym pamiętać szczególnie jesienią, zimą i wczesną wiosną.

Witamina D a słońce

Ponieważ organizm ludzki wytwarza witaminę D  pod wpływem promieni słonecznych, jej Ilość we krwi podlega wahaniom sezonowym. U Polaków (i innych nacji żyjących w klimacie umiarkowanym) najwyższy poziom witaminy D we krwi obserwuje się pod koniec lata, a najniższy pod koniec zimy.

To, w jakim stopniu syntetyzujemy tę witaminę, zależy nie tylko od szerokości geograficznej, ale też od zanieczyszczenia powietrza, ilości melaniny w skórze (im skóra jest ciemniejsza, tym mniej wytwarza witaminy D), powierzchni odsłoniętego ciała, stosowania filtrów i wieku. Zasłanianie ciała ubraniami, ochrona skóry poprzez stosowanie kremów z filtrem UV, spędzanie większości dnia w pomieszczeniach uniemożliwiają osiągnięcie odpowiedniego poziomu witaminy D w organizmie. Aby tak się stało, każdego dnia powinniśmy przebywać na słońcu z odsłoniętymi rękami, przedramionami i twarzą przez 20 minut.

Suplementacja witaminy D po wakacjach

Z badań epidemiologicznych wynika,  że u większości Polaków poziom witaminy D jest zbyt niski. Przyczyną powszechnego niedoboru tej witaminy jest to, że w naszym klimacie od października do kwietnia, a więc przez 6 miesięcy,  nie ma optymalnych warunków słonecznych, aby powstała w organizmie wystarczająca ilość witaminy D.

Do powstania niedoborów tej witaminy przyczyniają się też dieta uboga w ryby, owoce morza i jaja oraz zbyt długie przebywanie w pomieszczeniach. Dlatego od października do kwietnia zalecana jest suplementacja w celach profilaktycznych. Rekomendowane dobowe dawki witaminy D dla dorosłych do 65. roku życia to 1000 – 2000 IU. 

Suplementacja witaminy D w okresie jesienno-zimowym jest niezwykle istotna ze względu na jej funkcję immunostymulującą, czyli wzmacnianie układu odpornościowego. Dzięki niej nasz organizm lepiej sobie radzi ze zwalczaniem infekcji wirusowych i bakteryjnych. Badania wskazują, że odpowiedni poziom witaminy D wiąże się z mniejszą częstotliwością występowania infekcji górnych dróg oddechowych (także COVID-19), jej łagodnym przebiegiem oraz skróconym czasem trwania choroby.

Witamina D jest dostępna w różnych postaciach: kapsułkach, kroplach, tabletkach. W kapsułkach jest zawieszona w oleju, co sprzyja jej rozpuszczalności – najczęściej wykorzystuje się oleje lniany, słonecznikowy i z krokosza barwierskiego. 

Witamina D rozpuszcza się w tłuszczach, więc warto zażywać ją wraz z posiłkiem i produktami tłuszczowymi, tj. masło, wędliny, ser żółty, ryby, orzechy.

Witamina D a wiek

Warto wiedzieć, że zawartość witaminy D w organizmie człowieka zmniejsza się z wiekiem,  zmniejsza się bowiem zdolność organizmu do wywarzania witaminy D pod wpływem promieni słonecznych. Przyczyniają się do tego: nieskuteczna synteza skórna spowodowana niewystarczająca ekspozycją na promienie słoneczne, niedostateczna podaż witaminy D z pożywieniem, a także częsta w podeszłym wieku nietolerancja laktozy i wyeliminowanie z diety produktów mlecznych.

Z tego powodu osobom powyżej 65. roku życia zalecana jest całoroczna suplementacja witaminy D w dawce 1000- 2000 IU. Natomiast osoby po 75. roku życia powinny przyjmować dwa razy więcej witaminy D, czyli w dawce 4000 IU. U osób powyżej 65. roku życia przyjmowanie witaminy D w połączeniu z wapniem może zmniejszać utratę masy kostnej, zwiększać mineralną gęstość kości i zapobiegać złamaniom. Suplementacja witaminy D jest zalecana do leczenia wspomagającego w osteoporozie.

Bibliografia:

1. Marzena Pałasz, Ewelina Petzke: Atlas witamin. Naturalne  źródło zdrowia. Wydawnictwo SB