Ściągnięta, swędząca, szorstka, z odstającymi skórkami i widocznymi liniami – nie trzeba mieć suchej skóry od urodzenia, by od czasu do czasu doświadczyć tych symptomów. Przesuszenie czy odwodnienie to problemy, które pojawiają się u wszystkich, nawet przy cerze normalnej czy tłustej. Wystarczy nieodpowiednia pielęgnacja, szkodliwe czynniki zewnętrzne czy zła dieta.
Przyczyny suchości skóry: uszkodzona bariera
Skórę przed wysychaniem oraz niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych chroni „mur”, czyli zewnętrzna warstwa rogowa naskórka, składająca się z komórek skóry – korneocytów, pomiędzy którymi znajdują się lipidy. Dodatkowo pokrywa ją cienka warstewka sebum, czyli ochronnej substancji natłuszczającej. Jeżeli bariera jest szczelna, spełnia swoje zadanie, a skóra jest dobrze nawilżona i wygląda zdrowo. Nie zawsze jednak się tak dzieje.
Gdy brakuje składników tworzących warstwę ochronną lub zostanie ona uszkodzona z zewnątrz, skóra traci nawilżenie, jest też bardziej narażona na podrażnienie, infekcje, wyprysk kontaktowy czy inne dermatozy. Z czego zbudowane są poszczególne elementy bariery?
- Korneocyty zbudowane są z keratyny i humektantów (nawilżaczy), tworzących NMF – naturalny czynnik nawilżający, składający się z: aminokwasów (w ponad 40%), PCA – kwasu piroglutaminowego, kwasu mlekowego, mocznika, a także kwasu hialuronowego, minerałów i związków cukrowych (w tym glukozy).
- Lipidy międzykomórkowe to przede wszystkim ceramidy (50%), cholesterol i kwasy tłuszczowe (w tym linolowy, linolenowy, palmitynowy).
- Sebum składa się z trójglicerydów, kwasów tłuszczowych, skwalenu i niewielkiego dodatku cholesterolu.
Z wiekiem spada produkcja niektórych z tych składników (ceramidów, składników NMF). Niedoborowa dieta, w której jest za mało kwasów tłuszczowych Omega 3 czy witaminy A także może skutkować nieprawidłową budową warstwy ochronnej. Są też czynniki, które uszkadzają ją z zewnątrz: zbyt długie kąpiele, wystawienie skóry bez ochrony na wiatr, mróz, suche powietrze, promienie UV, zbyt agresywne środki myjące, stosowanie zbyt często kosmetyków złuszczających, przeciwtrądzikowych bez dostarczenia nawilżenia.
Więcej o znaczeniu kwasów Omega 3 dla urody przeczytasz TUTAJ
Przyczyny suchości skóry: zbyt mało wody
Szczelna bariera to jednak nie wszystko – ważna jest także odpowiednia ilość wody w skórze. Im głębsze jej warstwy, tym wody jest więcej (nawet 80%). W najbardziej zewnętrznych warstwach jest jej kilkanaście procent, to jednak oznacza, że ubytek 2- czy 3-procentowy daje odczuwalny efekt w postaci przesuszenia, inaczej zwanego odwodnieniem. Może to dotyczyć każdej cery – także tłustej.
Błędem jest jednak dostarczanie skórze wyłącznie substancji nawilżających, np. w postaci wody termalnej czy beztłuszczowych żeli, albo – w przypadku cery suchej – wyłącznie składników tłuszczowych, takich jak masła czy oleje. Każdy rodzaj skóry potrzebuje i natłuszczania, i nawilżania.
Wzmacnianie skóry od wewnątrz
W dbaniu o skórę suchą lub tylko czasowo przesuszoną ważne jest wielotorowe działanie – dostarczanie jej potrzebnych składników odbudowujących barierę ochronną, unikanie czynników uszkadzających, wzmacniająca pielęgnacja.
Nawilżająca dieta – w walce z suchą skórą nie sprawdzi się co prawda woda (jeśli nie mamy problemu z odwodnieniem, dodatkowa porcja wody i tak nie dotrze do skóry, tylko zostanie wydalona), ale są składniki, które mogą sprawić, że skóra będzie funkcjonować prawidłowo, a jej bariera będzie mocniejsza. To przede wszystkim witamina A, dzięki której skóra jest dobrze nawilżona, elastyczna i nie pęka, kwasy Omega 3 wzmacniające barierę ochronną, działające przeciwzapalnie i dotleniające komórki, a także ceramidy, czyli główne lipidy znajdujące się w „cemencie międzykomórkowym”, dzięki którym zmniejsza się łuszczenie, szorstkość i suchość. Warto też zadbać o odpowiednią podaż witaminy C, która nie tylko działa antyoksydacyjnie, ale też stymuluje produkcję ceramidów.
Pielęgnacja wielowarstwowa – najlepsze efekty osiągniemy, stosując produkty działające i nawilżająco, i natłuszczająco, zaczynając od najlżejszych konsystencji, a kończąc na najbardziej treściwych. Po myciu nie zostawiajmy skóry „gołej” – od razu spryskajmy ją hydrolatem lub tonikiem, a na wilgotną cerę nakładajmy serum, a następnie krem. Przy bardzo suchej skórze, chłonącej kosmetyki jak gąbka, sprawdzi się także kolejna warstwa – niewielkiej ilości olejku. Warto sięgnąć także po maseczki, zarówno te nawadniające w płachcie, jak i kremowe, np. nakładane na całą noc.
Humektanty i emolienty – zrównoważona pielęgnacja musi zawierać zarówno nawilżacze, jak i składniki natłuszczające. Do tej pierwszej grupy zaliczamy np. kwas hialuronowy, glicerynę, kolagen, mocznik, związki cukrowe (w tym trehalozę, ksylitol i inne), niacynamid, pantenol, aloes, algi. Emolienty to przede wszystkim oleje roślinne, ceramidy, kwasy tłuszczowe, skwalan, lecytyna.
By ograniczyć odparowywanie wody z naskórka i umożliwić barierze ochronnej odbudowę, zaleca się utworzyć na skórze warstwę okluzyjną – czyli taką, która nie wchłonie się, tylko zostanie na skórze. Służą do tego kosmetyki z takimi składnikami jak masła roślinne, woski, lanolina, wazelina. Najwięcej tego typu składników jest w pomadkach ochronnych do ust. Utworzenie okluzji jest istotne zwłaszcza zimą, przed wystawieniem cery na mróz i wiatr.
Delikatne mycie – do demakijażu wybierajmy olejki lub balsamy, które zmywają się wodą i nie wymagają tarcia czy zbyt ciepłej wody. Do mycia twarzy używajmy żeli i emulsji bez składników silnie pieniących się – zwykle im więcej piany, tym mocniejsze odtłuszczenie, a co za tym idzie – naruszenie warstwy ochronnej.
Ochrona – ważne, by gdy to możliwe, minimalizować działanie negatywnie działających czynników zewnętrznych. Jeśli powietrze w pomieszczeniu jest suche, stosujmy nawilżacz powietrza, gdy to możliwe, unikajmy nadmiernie klimatyzowanych wnętrz, przed wyjściem smarujmy cerę kremem z filtrem UV.
