Czego potrzebuje mózg, by dobrze pracować

To dzięki niemu pamiętamy wydarzenia z przyszłości, przyswajamy wiedzę i nowe umiejętności, podejmujemy decyzje. Nasz mózg stale pracuje i uczy się, warto więc wspierać jego wydajność, a także pomagać mu się regenerować.  Naukowcy podpowiadają, że aby mózg pracował długo i dobrze, potrzebuje przede wszystkim odpowiedniego treningu oraz diety, która „karmi” komórki nerwowe.

Nowe neurony zapewniają sprawność intelektualną

Dla sprawności i wydajności mózgu najbardziej istotne jest to, by wciąż tworzyły się nowe neurony i połączenia między nimi. Jeśli ta sieć jest bogato rozgałęziona, komórki nerwowe szybko i sprawnie porozumiewają się między sobą. Oznacza to dla nas dobrą pamięć (a więc przechowywanie informacji i ich odzyskiwanie), szybkie przyswajanie nowych informacji, a także trafne wykorzystywanie i kojarzenie faktów. Kiedyś uważano, że człowiek rodzi się ze stałą liczbą komórek nerwowych i że tworzą się one tylko w okresie wewnątrzmacicznym. Dziś wiadomo, że mózg jest ciągle gotowy do tworzenia nowych komórek nerwowych, a proces tworzenia nowych neuronów można wspomagać.

Wydolność mózgu rośnie, gdy pobudzamy go bodźcami, które wymagają wysiłku umysłowego. Rozwiązywanie krzyżówek, sudoku, zagadek i łamigłówek logicznych to świetna gimnastyka dla szarych komórek. Największe jednak znaczenie dla sprawności mózgu i dobrej pamięci jest to, czy zdobywamy nowe umiejętności, podwyższamy kwalifikacje zawodowe, uczymy się języków obcych. Nauka najlepiej stymuluje powstawanie nowych neuronów i połączeń między nimi. Ucząc się, gimnastykujemy umysł i utrzymujemy jego sprawność. Dobrze jest też zmuszać umysł do nietypowego wysiłku. Dzieje się tak, gdy myjemy zęby szczoteczką trzymaną w ręce innej niż zwykle albo ubieramy się w innej niż zawsze kolejności. Czyli gdy robimy coś, co nie jest dla mózgu rutyną, ale wyzwaniem.

Relaks regeneruje umysł

Mózg świetnie pracuje, jeśli jesteśmy wypoczęci i spokojni. Ale kiedy jesteśmy zdenerwowani, przemęczeni czy się spieszymy, mózg działa w niekomfortowych warunkach. Trudno nam się skoncentrować, w pamięci pojawiają się luki. Nie pamiętamy, gdzie położyliśmy klucze, nie możemy sobie przypomnieć czegoś, co już mamy na końcu języka itp. Rozdrażniony mózg pracuje po prostu wolniej, bo w reakcji na stres układ nerwowy zwiększa produkcję kortyzolu, hormonu stresu. Naukowcy są zdania, że długotrwały, silny stres ma destrukcyjny wpływ na mózg. Nadmiar kortyzolu uszkadza w mózgu ośrodki odpowiedzialne za uczenie się i pamięć, wywołuje trudności z koncentracją.

Dlatego, aby pracować długo i efektywnie, mózg potrzebuje relaksu i wyciszenia. Po wytężonej pracy należy mu się odpoczynek. W chwilach zdenerwowania warto choć na chwilę zamknąć oczy i świadomie, głęboko pooddychać. Jeśli będziemy oddychać brzuchem, mózg otrzyma tlen szybciej. Świetnie regeneruje i oczyszcza umysł medytacja, a także zajęcia jogi oraz pobyt w lesie. Zwłaszcza medytacja ma dobroczynny wpływ na stan umysłu – badania kliniczne potwierdzają, że u osób medytujących zachodzą korzystne zmiany w mózgu związane z koncentracją uwagi, pamięcią i uczeniem się.

Dieta dla lepszej pracy mózgu

Aktywność fizyczna wzmacnia koncentrację
i szybkość procesów myślowych

Istotny wpływ na naszą koncentrację ma też ruch. Jeśli jesteśmy aktywni fizycznie, szybciej myślimy. To prawdopodobnie efekt doskonalenia mózgu w toku ewolucji – nasi przodkowie potrzebowali maksimum koncentracji, gdy byli aktywni fizycznie, np. podczas polowań. Dlatego teraz tak często wpadamy na rozwiązanie jakiegoś problemu, gdy jesteśmy w ruchu. A gdy spada nam koncentracja, zebrać myśli pomaga nam szybki spacer czy przebieżka.

Aktywność fizyczna pobudza krążenie i dostarcza nasyconej tlenem krwi do tkanek mózgu. Badania naukowe potwierdzają, że dwie godziny aktywności sportowej tygodniowo wzmacniają wydajność mózgu i wpływają na rozwój intelektualny. Zwiększa się zdolność planowania, skupiania uwagi oraz gotowość do wysiłku umysłowego. Ćwiczenia zwiększają objętość hipokampu – część mózgu, która odpowiada za uczenie się -zostało to udowodnione za pomocą rezonansu magnetycznego. Korzystna dla sprawnej pracy mózgu jest każda aktywność o umiarkowanym natężeniu, podczas której dochodzi do przyspieszenie pulsu – jogging, szybki marsz, nordic walking, jazda na rowerze, pływanie. Szczególne pozytywne efekty przynoszą sporty, które wymagają koordynacji ruchowej, tj. tenis, badminton, ping-pong. Świetnie stymulują mózg aktywności, w których wykonujemy ruchy naprzemienne, np. jazda na łyżwach, na rolkach, na nartach, a także taniec. Dobre dla mózgu są też krótkie treningi siłowe.

Ciekawostką jest fakt, że większa porcja ruchu wydaje się nie mieć dodatkowego wpływu na pracę mózgu. A więc, aby mieć dobrą pamięć, nie trzeba wcale biegać maratonów. Wręcz przeciwnie – bardzo intensywny wysiłek to silny stres dla organizmu, który aktywuje wytwarzanie kortyzolu.

Preparaty na pamięć i koncentrację

Bibliografia:

1. Andreas Hansen: Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o swój mózg w dobie nowych technologii, wydawnictwo znak, Kraków 2020
2. Michel Cymes: Twój mózg. Jak zadbać o siebie naprawdę. Wydawnictwo Andromeda, Kraków 2018

Przeczytaj także: Jak dieta wpływa na nasze zdrowie – odkrycia naukowców

Zwróć uwagę na te produkty: